Auguste Comte

1798 yılında Montpeiller’de doğan Fransız filozof Auguste Comte 1857 yılında Paris’te vefat etmiştir. 16 yaşında Ecole polytechnique’e kabul edildi; fakat bir öğrenci ayaklanmasına katıldığından okuldan uzaklaştırıldı ve ardından matematik dersleri vererek hayatını kazandı.

1817-1824 yılları arasında Saint-Simon’un sekreterliğini yaptı. Daha sonra Pozitif felsefe derslerinde açıklanacak bir sistem kurmaya girişti. Bu dersleri, Blainville’in koruyuculuğu altında 2 Nisan 1826′da vermeye başlamıştı. Üç ders verdikten sonra zihinsel bunalım geçirdi ve Esquirol’e gitmek zorunda kaldı. 1828′de çalışmalarına ve Ocak 1829′da derslerine yeniden başladı. Aralık 1830′da parasız ve herkese açık bir temel gökbilim dersi vermeye başladı ve bunu 1848′e kadar devam ettirdi. 1832′de Ecole polytechnique’de analiz ve mekanik öğretmenliğine ve 1837′de okula başvuruları inceleme görevine getirildi. Bu okulda pozitif bilimlerin genel tarihi konusunda bir kürsünün kendisi için kurulmasını istedi. İsteği kabul edilmedi. Yaşamının sonuna kadar Societé positive üyelerinin yardımlarıyla geçindi.

Ün kazanmasına yol açan üç durum yasasını ve bilimlerin sınıflandırılmasını hazırlayan felsefe kitapçıkları yayımladıktan sonra, 1830 ile 1842 arasında Pozitif felsefe derslerinin altı cildini yayımladı. Bu yapıtta, pozitif bilimlerin yöntemlerini ve tarih boyunca oluşturdukları inceleme konularını ele aldı. Girişiminin amacı, batı toplumunun evriminde bilimlerin içinde bulunduğu tarihsel duruma dayanan pozitif bir antropoloji kurarak toplumu siyasal bakımdan yeniden örgütlemekti. Ayrıca pozitif felsefe derslerinin daha ilk cildinde pozitif bir ahlak ve estetik ortaya atacağını da belirtiyordu. Bu tasarısı, Systeme de politique positive’de gerçekleşecekti. Comte’a göre, tanrıbilimsel, metafizik ve pozitif olan üç duruma, üç düşünce sistemi denk düşer.

Bunlar arasında tanrıbilimsel durum sistemi, en belirleyici olandır; çünkü fetişizm, çoktanrıcılık ve tektanrıcılık olarak üç bölüme ayrılmış ve üç mantık ortaya koymuştur. Duygular mantığı, imgeler mantığı ve özellikle matematiğin temsil ettiği göstergeler mantığı. Pozitif mantık, üç dilin bir araya gelmesiyle oluşacaktır. Kant’ın eleştiriciliği gibi Comte’un olguculuğu da, bilgide her tür dogmatizmi reddeder ve bilginin insana göre olduğu görüşünü benimser. Eski metafizik sorunları konusunda, bilinemezciliği savunur. Comte’un insnalık dini, kendini bu dinin başrahipliğine ataması, aile yaşamındaki düş kırıklıklarından sonra Clotilde de Vaux’ya duyduğu platonik aşk, düşmanlarının kendisini alaya almalarına yol açmıştır. 


Yazdır   e-Posta

You have no rights to post comments