Radarın İcadı

Uzaktaki hedefleri mikrodalga yansıtma ile tespit eden Radar 1925-1930 yıllarında hazırlamış, 1937‘den itibaren İskoçya’lı fizikçi Robert Watson-Watt tarafından işler duruma getirilmiştir.

Radar her an havada, uzayda veya yerdeki herhangi bir nesnenin konum ve uzaklığının öğrenilmesine olanak verir.

Adı İngilizce RAdio Detection And Ranging (radyoyla yer ve uzaklık saptanması) deyiminin kısaltılmışıdır.

Radarın icadından önce yapılan bazı çalışmalar radarın bulunmasına çok önemli katkıda bulunmuştur.1888 yılında, Heinrich Hertz, elektromanyetik dalgaların yansıyabileceğini ileri sürmüş, bunu denemelerle ortaya koymuştu.

Nikola Tesla da, radyo dalgalarının “yankı” sına ilişkin uygulamalar yaptı. Arthur E. Kennely ve Sör Oliver Heaviside adındaki bilginler, ilk kez, yansımalı dalgalarla mesafe ölçümü işini gerçekleştirdiler.Radarın savaşta ilk uygulaması İkinci Dünya Savaşı’nın son yıllarına rastladı: İngiltere kıyılarına yaklaşan Alman savaş uçaklarının, çok uzaklardayken belirlenişi, o yılların dünya kamuoyunda heyecan uyandıran olaylarındandı.Radarın çalışma ilkesi pek kısa elektromagnetik veya radyoelektrik dalgaların (bunlar saniyenin binde biri kadar kısalıktadır) yayılmasına dayanır; dalgalar ışık hızıyla (yani 300 000 km/saniye) ve düz çizgi halinde yayılır, bir engele çarpınca yansıyarak geri döner ve bir anten (alıcı) tarafından algılanır.

Dalganın gidiş-geliş süresi uzaklıkla orantılı olduğundan uzaklığı hesaplamak kolaydır. Engelin yönü, yeri ve niteliği hakkındaki bilgiyi de aygıtın (magnetron) kendisi verir. Bütün bu öğeler hemen okunmak üzere ışıklı ekranlara kaydedilir.Radar, gerek askerî gerek sivil pek çok alanda kullanılır. Hava savunmasında, bazıları binlerce kilometre uzaklığa erişebilen gözetleme radarları ve mermileri hedefe yöneltmek için atış radarları görev yapar. Öte yandan, avcı, bombardıman ve keşif uçaklarının çoğunda da radar vardır.

Kara ordusu düşman havan toplarının atış konumunu saptamak için topçu radarlarına ve gece veya siste birliklerin hareketlerini algılamak için de piyade radarlarına sahiptir.

Savaş ve ticaret donanmalarında, irili-ufaklı bütün gemilerde çarpışmaları önlemek için birer radar bulunur. Bunun gibi bütün büyük limanlar da gidiş-gelişi sağlamak için radarlarla donanmıştır. Barış zamanında *hava limanlarının kontrol kulelerindeki radarlar hava ulaşımının güvenliğini sağlar.

Karayollarında radar, taşıtların aşırı hız yapmasını önler. Radarların duyarlığının gittikçe artması ve menzilinin genişlemesi sayesinde şimdi radyoastronomide, Merkür gibi başka gezegenlerden gelen yankıları duymak olanağı doğmuştur. 


Yazdır   e-Posta

You have no rights to post comments